Το "ΟΧΙ": Μύθοι και αλήθειες

Αγαπητοί φίλοι,
Εθνική Εορτή σήμερα και μια καλή ευκαιρία να κάνουμε μια αναφορά στο "ΟΧΙ" και την ιστορία του.

Θα προσπαθήσω να ξεφύγω λίγο απ'τα κλισέ και τα επετειακά αφιερώματα που συναντά κανείς σε ΜΜΕ, social media κλπ. και να παρουσιάσω κάποια στοιχεία που θεωρώ ότι αξίζει κανείς να διαβάσει σήμερα.

1. Το τελεσίγραφο δεν άφηνε περιθώρια συμβιβασμού, ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος.

Γράφει στο βιβλίο του ο πρέσβης Εμμανουέλε Γκράτσι ότι όταν στις 3.00 το πρωί παρέδωσε το τελεσίγραφο στον Μεταξά, ο Μεταξάς με χέρια που έτρεμαν και μάτια βουρκωμένα απάντησε "Allors c'est la guerre". Πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά; Το τελεσίγραφο έδινε 3 ώρες στον Μεταξά να παραχωρήσει ελεύθερο πέρασμα στον Ιταλικό στρατό ώστε να καταλάβει "στρατηγικά σημεία επί του Ελληνικού εδάφους". Όταν ο Μεταξάς ζήτησε από τον Γκράτσι να του διευκρινίσει τουλάχιστον ποιά ήταν τα σημεία που ήθελε η Ιταλική κυβέρνηση, ο Γκράτσι του απάντησε ότι δεν είχε ιδέα. Κι αν όλα αυτά δεν είναι αρκετά, αξίζει να σημειωθεί ότι η επίθεση των Ιταλών ξεκίνησε πριν ακόμα εκπνεύσει το τελεσίγραφο, στις 5.30 το πρωί. Ο πόλεμος ήταν προαποφασισμένος και προσχεδιασμένος από πολύ πριν, κι ο Μεταξάς φυσικά το γνώριζε.

Το "Όχι" δεν ειπώθηκε ποτέ, ήταν ένα σύνθημα που εμφανίστηκε στον Τύπο το πρωινό της 30ης Οκτωβρίου. Ήταν πόλεμος απ'την πρώτη στιγμή.

2. Η Ελλάδα δεν πολέμησε εναντίον του φασισμού. Πολέμησε στο πλευρό των Άγγλων.

Στην ιστορική συνέντευξη που έδωσε ο Μεταξάς στους αρχισυντάκτες των αθηναϊκών εφημερίδων την 30η Οκτωβρίου 1940 αναφέρθηκε πρώτα στους λόγους που δεν εντάχθηκε στον άξονα. Προφανώς και δεν αναφέρει πουθενά ως λόγο την αντίθεσή του στις φασιστικές/ναζιστικές πολιτικές και καθεστώτα. Εξάλλου και το μεταξικό καθεστώς είχε μεγάλες ομοιότητες με τα φασιστικά καθεστώτα, ειδικά Ισπανίας και Πορτογαλίας. Οι λόγοι που αναφέρει είναι οι εδαφικές παραχωρήσεις που αξίωναν οι Ιταλοί και οι Βούλγαροι, αλλά και ο κίνδυνος ενός νέου εθνικού διχασμού. Και μετά είπε:

"Ηδη μετά την άδικον επίθεσιν της Ιταλίας, η πολιτική την οποίαν ακολουθώ είναι η πολιτική του αειμνήστου Βενιζέλου. Διότι είναι η πολιτική του συνταυτισμού της Ελλάδος με την τύχην της δυνάμεως, διά την οποίαν η θάλασσα είναι ανέκαθεν όπως είναι και διά την Ελλάδα, όχι το εμπόδιον που χωρίζει, αλλά η υγρά λεωφόρος που συνδέει... Διά την Ελλάδα η Αγγλία είναι η φυσική φίλη και επανειλημμένως εδείχθη προστάτρια, ενίοτε δε η μόνη προστάτρια. H νίκη θα είναι και δεν ημπορεί παρά να είναι δική μας. Θα είναι νίκη του αγγλοσαξωνικού κόσμου, απέναντι του οποίου η Γερμανία η οποία αφού έως τώρα δεν ηδυνήθη να επιτύχη οριστικόν αποτέλεσμα, είναι καταδικασμένη να συντριβή."

3. Οι Ιταλοί δεν ήταν δειλοί. Είχαν κακή ηγεσία και ανώτερο ποιοτικά αντίπαλο.

Ο μύθος των "μακαρονάδων" που κατουριώντουσαν μόλις άκουγαν τους Έλληνες να φωνάζουν "Αέρα" είναι ακριβώς αυτό, ένας μύθος. Οι Ιταλοί πολέμησαν με φανατισμό και αυταπάρνηση, άφησαν δε χιλιάδες νεκρών στα βουνά της Ηπείρου. Οι λόγοι που έχασαν ήταν άλλοι, όχι η δειλία τους.

Η Ιταλική ηγεσία περίμενε πως η Ελλάδα θα ήταν εύκολη λεία. Διαιρεμένη και απροετοίμαστη. Η Ελλάδα ήταν ακριβώς το αντίθετο. Ενωμένη όπως ποτέ άλλοτε και εξαιρετικά προετοιμασμένη.

4. Οι Αλβανοί πολέμησαν στο πλευρό της Ιταλίας

Έχει τεκμηριωθεί ιστορικά ότι η άποψη πως μόνο λίγοι αλβανοί υποχρεώθηκαν απ'τους Ιταλούς να πολεμήσουν εναντίον της Ελλάδας είναι ψευδής. Οι Αλβανοί εθελοντές στο πλευρό των ιταλών ήταν χιλιάδες, κυρίως Τσαμουριώτες και Κοσοβάροι. Σκοπός τους ήταν να προσαρτήσουν την Θεσπρωτία και με αυτό το σκεπτικό συνεργάστηκαν όχι μόνο με τους Ιταλούς αλλά και με τους Γερμανούς όταν οι Ιταλοί συνθηκολόγησαν. Στις σημερινές εκδηλώσεις σπάνια ακούμε κάτι για τους Αλβανούς. Λογικό θα πει κανείς γιατί έκτοτε έχουν γίνει πολλά για να επουλωθούν οι σχέσεις. Καλό είναι όμως και να γνωρίζουμε.

5. Γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου ήδη από την πρώτη επέτειο το 1941, κυρίως χάρη στο ΕΑΜ.

Ω ναι, ο λόγος που γιορτάζουμε την αρχή του πολέμου κι όχι την λήξη δεν είναι ούτε για να εξωραΐσουμε το μεταξικό καθεστώς και τον Μεταξά (όπως λένε κάποιοι), ούτε επειδή με την απελευθέρωση ήρθαν Δεκεμβριανά, Βάρκιζες κλπ.

Είναι επειδή γιορτάζαμε την αντίσταση του λαού μας πολύ πριν τελειώσει ο πόλεμος. 

Το '41, ένα νεογέννητο ΕΑΜ στην ιδρυτική του προκήρυξη στις 10/10/41 καλεί σε "εθνικό ξεκίνημα με κάθε είδους εκδηλώσεις την 28η Οκτωβρίου". Το '42 και το '43 έγιναν μεγάλες εκδηλώσεις από την ΕΠΟΝ και την ΠΕΑΝ με τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους να απαντούν με εκτελέσεις, φυλακίσεις, καταστροφές. 

Τέλος στην ελεύθερη πια Αθήνα το '44 η 28η Οκτωβρίου εορτάστηκε με κάθε επισημότητα, και τότε, πριν τα Δεκεμβριανά, ο Γ. Παπανδρέου στο διάγγελμά του είπε: "Ελεύθεροι πανηγυρίζομεν την 4ην επέτειον της 28ης Οκτωβρίου. Η Κυβέρνησις την αναγόρευσεν Εθνικήν Εορτήν, ομότιμον προς την 25ην Μαρτίου 1821. Διότι ανάλογος υπήρξεν η δοκιμασία και η δόξα του Εθνους... ΄Εκτοτε ο λαός εβυθίσθη εις τα ανείπωτα δεινά της δουλείας, αλλά η ψυχή του έμεινε αδούλωτος και εξηκολούθησε τον αγώνα..."

Και σήμερα ακόμα, εμείς οι Έλληνες, διαθέτοντας μία μακρά αντιστασιακή παράδοση, έχουμε κάθε λόγο και κάθε δικαίωμα για εορτάζουμε το ΟΧΙ, την αντίσταση και τον αγώνα για την ελευθερία, ανεξαρτήτως συνεπειών. Εορτάζουμε τον αγώνα και τις θυσίες και όχι απαραιτήτως τη νίκη. Τιμούμε δε όσους σκοτώθηκαν για την ελευθερία και όσους έχασαν την σωματική τους ακεραιότητα, αγωνιζόμενοι και θυσιαζόμενοι για όλους εμάς.

Και έτσι παραδόθηκε η Ελλάς στους Ούννους: Η επιστολή παράδοσης του Τσολάκογλου

 Όλοι μάθαμε στο μάθημα της ιστορίας ότι στις 20 Απριλίου 1941, ανήμερα του Πάσχα, ο ήρωας των Βαλκανικών, της Μικράς Ασίας, του έπους της Ηπείρου, Γεώργιος Τσολάκογλου, σε συνεννόηση με τον διοικητή του Α΄ Σώματος Στρατού, αντιστράτηγο Παναγιώτη Δεμέστιχα, τον διοικητή του Β΄ Σώματος Στρατού, αντιστράτηγο Γεώργιο Μπάκο, και τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα, κατάργησε πραξικοπηματικά τον διοικητή Στρατιάς Ηπείρου Ιωάννη Πιτσίκα, ανέλαβε ο ίδιος διοικητής της Στρατιάς και υπέγραψε πρωτόκολλο ανακωχής με τον διοικητή της 1ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Ες-Ες, υποστράτηγο Σεπ Ντίτριχ (Josef "Sepp" Dietrich), στο Βοτονόσι Ιωαννίνων.

Η ιστορία, η δικαιοσύνη αλλά και η συλλογική συνείδηση του Ελληνικού λαού έκριναν και κρίνουν ακόμη και σήμερα την πράξη του αυτή αλλά και τη μετέπειτα πορεία του, ως πρώτος κατοχικός πρωθυπουργός.

Αυτό που σπάνια συναντά κανείς στη βιβλιογραφία είναι η πρωτότυπη επιστολή παράδοσης της Ελλάδας στην Γερμανία. Η αναζήτηση στο google δεν φέρνει κάποιο αποτέλεσμα, ενώ το έγγραφο αυτό δεν υπάρχει σε κανένα βιβλίο της συλλογής μου εκτός από ένα. Πρόκειται για αυτή την ανατύπωση από ένα γερμανικό βιβλίο προπαγάνδας του 1942. Απ'ότι με ενημέρωσε κάποιος φίλος η επιστολή είναι αυθεντική και έχει εντοπίσει αντίγραφό της στα στρατιωτικά αρχεία των LSSAH.

Την αναρτώ εδώ λοιπόν για τους φίλους της ιστορίας. Όσο οδυνηρό και αν είναι, πρόκειται για ένα απ'τα πιο σημαντικά ντοκουμέντα της ιστορίας μας. Ακολουθεί η ανατύπωση, το κείμενο στα γαλλικά και η Ελληνική μετάφραση:

Το κείμενο στα Γαλλικά:

No. 5001 Le 20 avril 1941.

A Son Excellence Adolphe Hitler

Führer du 3me Reich .

Par ordre de l’armée qui combat et au

nom du peuple Héllènique aujourd’hui éprouvé, nous nous

adressons au chef de la grande Nation Allemande, nous

demandons et nous prions S. E. le Führer du 3me Reich

de vouloir bien de donner l’ordre de cesser le combat au

front de la Macedoine et de l’Epire avec la conviction que

la bravoure prouvée de l’armée Héllènique aura l'estime

dû de la part des braves soldats et de même que le sort

des Héllènes sera reglé d’une manière digne de leur gran-

de Histoire à travers les siècles.

Le Général Commandant

de l’armée de l’Epire

Georges Tsolacoglou.

Το κείμενο μεταφρασμένο στα Ελληνικά:

Αρ. 5001 20 Απριλίου 1941.

Στην Αυτού Εξοχότητα του, Αδόλφος Χίτλερ Führer του 3ου Ράιχ. 

Με εντολή του στρατού που μάχεται και εις το όνομα του Ελληνικού Λαού που δοκιμάζεται σήμερα,  απευθυνόμαστε στον ηγέτη του μεγάλου γερμανικού έθνους, ζητάμε και παρακαλούμε την Α.Ε. τον Führer του 3ου Ράιχ όπως θελήσει να δώσει την εντολή να σταματήσουν οι μάχες στα μέτωπα της Μακεδονίας και της Ηπείρου με την πεποίθηση ότι η αποδεδειγμένη γενναιότητα του Ελληνικού Στρατού θα εκτιμηθεί εκ μέρους των γενναίων στρατιωτών και ιδίως η τύχη των Ελλήνων θα διευθετηθεί με τρόπο (αντ)άξιο της μεγάλης ιστορίας τους ανά των αιώνων.

Ο Γενικός Διοικητής της στρατιάς Ηπείρου

Γεώργιος Τσολάκογλου

EON: Η μεταξική νεολαία μέσα απ'τη Γερμανική προπαγάνδα

Το κίνημα της 4ης Αυγούστου και οι θεσμοί του μεταξικού κράτους είναι ένα πεδίο που ποτέ δεν απασχόλησε ιδιαίτερα το εκπαιδευτικό μας σύστημα και τα ΜΜΕ. Πρόκειται για μια περίοδο που περισσότερο αποσιωπήθηκε στο βωμό της ηρωοποίησης του Μεταξά για το "Όχι" αλλά και επισκιάστηκε από τα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν τα έτη 1940-1949.

Ένα απ'τα σπάνια βιβλία της συλλογής μου είναι αυτό το προπαγανδιστικό βιβλίο του Alfred Weidenmann με τίτλο: Junges Griechenland ("H νεαρή Ελλάδα"). Κυκλοφόρησε σε ελάχιστα αντίτυπα το 1940, μόλις λίγους μήνες πριν την εισβολή της Ιταλίας και αποτελεί έναν ύμνο για την "αδερφή οργάνωση" της Χιτλερικής Νεολαίας, την Ε.Ο.Ν. Ο Weidenmann ήταν ένας συγγραφέας νεανικών εικονογραφημένων ναζιστικών βιβλίων και σήμερα τα βιβλία του είναι πολύ δυσεύρετα.

Πέρα από τους διθυράμβους και τις ηρωικές διηγήσεις που περιλαμβάνονται στο βιβλίο και σήμερα μόνο αμηχανία προκαλούν στον Έλληνα αναγνώστη, το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει αρκετές φωτογραφίες, κάποιες απ'τις οποίες αποφάσισα να ψηφιοποιήσω και να δημοσιεύσω στο blog μου. Στο βιβλίο δεν αναγράφεται κάπου ο φωτογράφος και σε κάποια σημεία αφήνει να εννοηθεί ότι είναι ο ίδιος ο Weidenmann. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για φωτογραφίες που δεν έχω δει κάπου αλλού δημοσιευμένες και ενώ ξεκάθαρα είναι στημένες προπαγανδιστικές πόζες, καλλιτεχνικά είναι πολύ άρτιες.

Ας κάνουμε λοιπόν μια αναδρομή στην εποχή που τα πιτσιρίκια της γειτονιάς μας αντί να παίζουν με τους φίλους τους, κάνανε παρελάσεις με μάσκες αερίων και λάβαρα με τον πέλεκυ...

Απ'το Αλβανικό μέτωπο στα υπόγεια των SS: Το φρικτό τέλος του συνταγματάρχη Giovanni Duca.

 

Στην συλλογή μου υπάρχει ένα μικρό τεύχος με τον τίτλο:  "To 7o (σύνταγμα) πεζικού "Κούνεο" στην εκστρατεία της Ελλάδας".  Η έκδοσή του έγινε στις 6 Αυγούστου του 1941, μόλις λίγους μήνες μετά το τέλος του πολέμου στην Ήπειρο. Είναι ένα τυπικό αναμνηστικό βιβλιαράκι από αυτά που συνηθίζουν να εκδίδουν οι μονάδες μετά από πολέμους και εκστρατείες για να καταγράψουν τα κατορθώματά τους και να τιμήσουν τους νεκρούς τους.

Στην πρώτη σελίδα υπάρχει μια αφιέρωση. Ο διοικητής αφιερώνει το βιβλίο στον υπασπιστή του. Μια τέτοια αφιέρωση πάντα μιλάει στην καρδιά του συλλέκτη / λάτρη της ιστορίας. Σε καλεί να ψάξεις ποιός ήταν ο άνθρωπος αυτός, τί έκανε πριν και μετά τον πόλεμο, πώς κατέληξε.

Πολύ συχνά αυτές οι αναζητήσεις αναδεικνύουν προσωπικές τραγωδίες των πρωταγωνιστών που συμβαδίζουν με τις εθνικές τραγωδίες των χωρών τους. H ιστορία του Ντούκα δεν αποτελεί εξαίρεση...

Ο Giovanni Duca γεννήθηκε στις 5 Νοεμβρίου του 1896 στο Τορίνο. Κατετάγη στον Ιταλικό Βασιλικό Στρατό και πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο όπου τραυματίστηκε, ενώ του απονεμήθηκε το Χάλκινο Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας και ο Πολεμικός Σταυρός. Την δεκαετία του '30 διετέλεσε στρατιωτικός ακόλουθος στο Βέλγιο, την Ολλανδία και τη Πορτογαλλία. Τα έτη 1939-1940 διετέλεσε διοικητής του "επιθετικού τμήματος" της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Τον Φεβρουάριο του 1941 ανέλαβε την διοίκηση του 7ου Συντάγματος Πεζικού "Κούνεο", το οποίο ήδη πολεμούσε στα βουνά της Αλβανίας. Μετά την συνθηκολόγηση ο Duca διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής των Κυκλάδων και όταν το καλοκαίρι του '42 η διοίκηση ανετέθη σε πολιτικό προσωπικό, επέστρεψε στην Ιταλία για να αναλάβει την διοίκηση της στρατιωτικής ακαδημίας της Μόντενα.

Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943 η Ιταλική συνθηκολόγηση βρήκε τον Duca επικεφαλής τριακοσίων δόκιμων στην επιστροφή από κάποια άσκηση προς την Μόντενα. Χωρίς να έχει διαταγές, με ελάχιστα πολεμοφόδια και έχοντας ειδοποιηθεί ότι τα γερμανικά στρατεύματα είχαν επιτεθή στα στρατόπεδα και την ακαδημία της Μόντενα, αποφάσισε να κατευθυνθεί προς το Monchio ώστε να επανενωθεί με τους δόκιμους του πυροβολικού. Βλέποντας όμως πως η στρατιωτική κατάσταση και οι αριθμοί των στρατιωτών του εκφυλίστηκαν γρήγορα, στις 10 Σεπτεμβρίου διέλυσε "προσωρινά" το τμήμα, διαίρεσε στα 4 την πολεμική σημαία της μονάδας και άφησε τους δόκιμους ελεύθερους με εντολή να αναμένουν ανακοινώσεις για ανασύνταξη, πιθανόν κάπου στην κεντρική Ιταλία.

Όταν τυπικά τέλειωσε άδοξα η καριέρα του στο στράτευμα, ο Duca αποφάσισε να βγει αντάρτης στα βουνά, εναντίον των πρώην συμμάχων του Γερμανών. Οργάνωσε την πρώτη παρτιζάνικη αντίσταση στην περιοχή το Pavullo-Lama Mocogno. Έστησε δυο τάγματα και γύρω του σύντομα οργανώθηκαν κι άλλοι παρτιζάνικοι πυρήνες. Σύντομα ήρθε σε επαφή με τη στρατιωτική διοίκηση του Νότιου Βασιλείου και μετά από σύσταση της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών προσπάθησε να δημιουργήσει ένα δίκτυο πληροφοριοδοτών και υποστηρικτών σε συνεννόηση με την κεντρική αντιστασιακή οργάνωση-ομπρέλα της Comitato di Liberazione Nazionale. Οι αντάρτες όμως τον πρόδωσαν και τον αποκύρηξαν.

Κατά τη διάρκεια μιας αποστολής συνελήφθη μαζί με τον υιο του από τα SS. Παρά τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη, και παρά την αγωνία του για τη σύλληψη της συζύγου και της κόρης του, ο συνταγματάρχης δεν έδωσε καμία χρήσιμη πληροφορία στους Γερμανούς. Φυλακίστηκε σε απάνθρωπες συνθήκες για 5 μήνες και τελικά σκοτώθηκε από τους φασίστες στην αίθουσα των βασανιστηρίων. Τις ίδιες μέρες πέθανε και ο υιος του που είχε μεταφερθεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν.

Μετά θάνατον τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο για τη Στρατιωτική Αξία.

Κάπως έτσι κλείνει η ιστορία του Τζιοβάννι Ντούκα. Όπως τόσοι και τόσοι Ιταλοί, δολοφονήθηκε απ΄τους πρώην συμμάχους του. Άραγε όταν κράταγε και αφιέρωνε αυτό το βιβλιαράκι, μπορούσε να φανταστεί πώς θα καταλήξει μόλις 3 χρόνια μετά; Το πιθανότερο είναι πως όχι.

Οι άγνωστοι εκτελεσθέντες της πρωτομαγιάς του 1944 - Στρατηγός Κρεχ - Καισαριανή - Αντίποινα - Παπαδόγγονας

Αγαπητοί φίλοι καλώς ήλθατε και πάλι στο blog μου,
κάθε χρόνο την πρωτομαγιά η συζήτηση αναπόφευκτα πηγαίνει στους 200 εκτελεσμένους από τους ναζί στην Καισαριανή.

Είναι μια ανάμνηση εξαιρετικά οδυνηρή αλλά τα χιτλερικά αποσπάσματα είναι ούτως ή άλλως καταγεγραμμένα στην συνείδησή μας ως μια απ τις πλέον εφιαλτικές δυνάμεις που έδρασαν ποτέ στη χώρα μας.

Υπάρχει ένας αστερίσκος όμως που σπανίως συζητάμε. Την πρωτομαγιά του '44 δεν εκτελέστηκαν μόνο 200 Έλληνες κομμουνιστές από τους ναζί. Εκτελέστηκαν και άλλοι 100 από Έλληνες, τα γνωστά εθελοντικά σώματα ή τάγματα ασφαλείας. Κι ακόμα χειρότερα; Οι εκτελέσεις αυτές έγιναν αυτοβούλως, χωρίς να διαταχθεί κανένας από τους Γερμανούς.



Μια αναζήτηση τόσο στη βιβλιοθήκη μου όσο και στο internet με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι πουθενά δεν υπάρχουν συγκεντρωμένα τα στοιχεία αυτών των 100 και οι λεπτομέρειες των εκτελέσεων τους. Έτσι αποφάσισα να τα συλλέξω και να τα παρουσιάσω.

Στο βιβλίο του Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, "Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα" ο συγγραφέας είχε καταπιαστεί με το θέμα. Αφού περιγράφει αναλυτικά την αντάρτικη επίθεση στην αυτοκινητοπομπή του στρατηγού Κρεχ στη θέση Γκαγκανιά λίγο έξω απ'τους Μολάους, αναφέρει τα εξής σχετικά με τον Παπαδόγγονα:


Η πηγή που επικαλείται ο Μάγερ είναι η δίκη VII στην Νυρεμβέργη. Το πλήρες κείμενο από τα πρακτικά της δίκης είναι το παρακάτω:

Felmy: The liaison officer of the Corps Headquarters to Colonel Papagondonas, Captain Dietl, reported to me a number of 100 shot by the Greeks. I am very sure that I recollect that correctly. These were shot near Tripolis on the Peloponnes where the staff of Papagondonas was located. No shootings were carried out by the troops of the LXVIIIth Corps in Athens. I am in no position to clear up this discrepancy in figures authoritatively.

Q: In your opinion, what caused Colonel Pagondonas to have 100 men shot for the Murder of General Krech and his escort?

A: I said just now that Papagondonas' staff was located near Tripolis on the Peloponnes. In the same area there was also located the staff of the 41st Fortress Division which had, up to then, been led by General Krech. The close proximity in which the two staffs fund themselves had led to close military and tactical cooperation. A number of minor problems, such as equipment, training, etc., had to be discussed and considered. I can quite well imagine that Colonel Papagondonas had discussed these problems with General Krech. Furthermore, the Fortress Division had constantly occupied the coastal sectors, and these coastal sectors, or rather the rear strong points, were supported to a great extent by the volunteer units of Colonel Papagondonas. These units led each other and supported each other. I know of a number of fights which took place where parts of the Fortress Division used the volunteer units. Thus I can explain and can well imagine how Colonel Papagondonas and his staff felt about this attack against General Krech; they also realized that their own security of these units of the fortress which were so closely allied to the Fortress Division. There might also be some other human factors which played apart in this decision; I don't know.

Άρα ο Φελμύ μας λέει ότι μέσω του συνδέσμου του είχε μάθει για 100 εκτελέσεις έξω από την Τρίπολη ως αντίποινα για την επίθεση. Εξηγεί και γιατί πιστεύει πως ο Παπαδόγγονας προέβη σε αυτά τα αντίποινα, αν παρ'ελπίδα υπάρχουν άνθρωποι που δεν γνωρίζουν ότι οι ταγματασφαλίτες βοηθούσαν ενεργά τους ναζί , δρούσαν μαζί τους, γνωρίζονταν προσωπικά κ.ο.κ.

Τρίπολη:
Μια αναζήτηση για εκτελεσθέντες της πρωτομαγιάς στην Τρίπολη με οδήγησε στις παρακάτω πληροφορίες: "ο τουφεκισμός 39 πατριωτών από την Αρκαδία και Μεσσηνία στο ρέμα του ναού του Αϊ-Θανάση (τοποθεσία που βρίσκεται ανάμεσα στις φυλακές και στο 11ο Σύνταγμα Πεζικού) έγινε τα χαράματα της πρωτομαγιάς του 1944. Οι πατριώτες που οδηγούντο στους τόπους της θυσίας είτε προήρχοντο από τις φυλακές, είτε κρατούνταν στα υπόγεια του Δικαστικού Μεγάρου Τρίπολης, είτε είχαν συλληφθεί τυχαία στις περιοχές όπου εκδηλωνόταν αντιστασιακή δράση μετά από διαταγές της γερμανικής διοίκησης."(πηγή arcadians.gr).

Πράγματι στην Τρίπολη υπάρχει μνημείο εκτελεσθέντων πίσω απ'το νεκροταφείο. Κατέγραψα τα ονόματα από το μνημείο στην λίστα που ακολουθεί στο τέλος.

Καλαμάτα:
Στο βιβλίο "Μεσσηνιακό Βιογραφικό Λεξικό" του Νίκου Καράμπελα, μια σπάνια έκδοση του 1962 από τον Καλαματιανό εκδοτικό οίκο Νέστωρ ο συγγραφέας όχι μόνο είχε καταγράψει τους εκτελεσμένους στην Καλαμάτα αλλά και κάποιους από αυτούς της Τρίπολης. Έτσι μπόρεσα να συμπληρώσω κάποια στοιχεία ακόμη στη λίστα αλλά και να διασταυρώσω τα ονόματα που είναι γραμμένα στο μνημείο του Άη Θανάση. Κάποια ονόματα που αναφέρει ο Καράμπελας αλλά δεν υπάρχουν στο μνημείο, τα καταγράφω χωριστά στο τέλος. Σε όσα ονόματα συμφωνούν συμπλήρωσα τα επιπλέον βιογραφικά στοιχεία.

Μελιγαλάς:
Στον πέμπτο τόμο του βιβλίου του Φοίβου Γρηγοριάδη για το αντάρτικο υπάρχει η εξής αναφορά:

Προσέθεσα τα ονόματα στη λίστα.

Εκτελεσθέντες στην Τρίπολη:


1. Αναγνωστόπουλος Γεώργιος

2. Βογόπουλος Παναγιώτης

3. Γράμπας Παναγιώτης από την Ανθεια, ετών 44.

4. Γκίνης Αθανάσιος

5. Διαμαντόπουλος Κωνσταντίνος

6. Δούσης Γεώργιος Στυλ., αγρότης από τη Σπερχογεία

7. Θεοδωρακόπουλος Κωνσταντίνος

8. Καποθανάσης Κωνσταντίνος Γ., αγρότης από την Πολίχνη 
Μεσσήνης, ετών 27.

9. Κατσαφάρας Παναγιώτης

10. Κουλαμπά Ελένη Κ., οικοκυρά από το Χαρακοπιό, ετών 32

11. Κουτροδήμος Βασίλειος

12. Κωνσταντόπουλος Γεώργιος

13. Λεχούρης Κωνσταντίνος υπάλληλος ανθρακωρυχείου από την Κόρινθο, κάτοικος Χωματερού Πυλίας, ετών 49.

14. Ματθαιόπουλος Παναγίωτης Νικ., έμπορος από το Χαρακοπιό, ετών 54.

15. Μεϊντάνης Κωνσταντίνος

16. Μιχαλοπούλου Καίτη

17. Μουλατσιώτου Βάσω Β., αγρότισσα από το Χωματερό Πυλίας, κάτοικος Χαρακοπιού, ετών 44.

18. Μπαγατέλας Αντώνης Γ., αγρότης από τη Λογγά, κάτοικος Φαλάνθης, ετών 38

19. Μπέλια Γεωργία

20. Πιλαντέρης Γιάννης Ανδρ., αγρότης από το Χωματερό Πυλίας, κάτοικος Χαρακοπιού, ετών 30.

21. Μιστριώτης Κωνσταντίνος

22. Ντόκολας Κωνσταντίνος

23. Παπαδόπουλος Δημήτριος

24. Σμυρνιός Κωνσταντίνος Παν., λιμενεργάτης από την Καλαμάτα, ετών 27.

25. Σμυρνιός Παναγιώτης Στ., μανάβης από τη Μεσσήνη, ετών 29.

26. Σταθάς Κωνσταντίνος

27. Σταθόπουλος Δημήτριος

28. Στασινόπουλος Γιάννης Δημ., αγρότης από το Αριοχώρι, ετών 56.

29. Σοφρωνάς Νίκος Δημ., απόφοιτος Πρ. Λυκείου από την Καλαμάτα, ετών 25.

30. Ταβουλαρίδης Πέτρος δημοδιδάσκαλος από τα Τσέρια, κάτοικος Καλαμάτας, ετών 66.

31. Τσαγκλής Κωνσταντίνος

32. Τσαγκλής Νίκος

33. Τσιλιβαράκος Γιάννης

34. Φωτεινάκης Νίκος

35. Χαμοδράκας Γιάννης

36. Χατζημπαλάσης Εμμανουήλ

37. Χαρίτος Γεώργιος

38. Χαρίτος Αναστάσιος

39. Χριστόπουλος Χρήστος Νικ., αγρότης από τη Φαλάνθη Πυλίας, ετών 57

40. Άγνωστος

Εκτελεσθέντες την Καλαμάτα

41. Γκιούλος Παναγιώτης Ι., χωροφύλακας από το Νερόμυλο, ετών 32.

42. Ζαγαρέλος Παναγιώτης Μιχ., κουρέας από την Καλαμάτα, ετών 22. 

43. Κουράκλης Πέτρος Ιωάν., ηλεκτροτεχνίτης από την Καλαμάτα, ετών 23.

44. Καλαμάτα Βασιλική Κ., ράφτρια από την Καλαμάτα, ετών 34.

45. Κατσίβας Βασίλειος Ηλ., αγρότης από το Νερόμυλο Πυλίας, ετών 30.

46. Κατσαπάρας Παναγιώτης Γ., αγρότης από τη Χρυσοκελλαριά Πυλίας, ετών 20. 

47. Κράνιας Παναγιώτης Ι., μικροπωλητής από το Βασιλίτσι, ετών 32. 

48. Καραμπάγιας Βασίλειος Γ., εργάτης από το Καρτερόλι Μεσσήνης, ετών 28. 

49. Καρβελάς Κυριακούλης Κ., ετών 19. 

50. Λιακοπούλου Αγγελική Δημ., οικοκυρά από τους Γαργαλιάνους, ετών 26.

51. Λαζάρου Ιωάννης Αρτεμ., δημοδιδάσκαλος από το Λαδά Αλαγονίας, κάτοικος Καλαμάτας, ετών 37

52. Λυμπερόπουλος Κώστας Ευσταθ., αγρότης από το Νιοχώρι Μεσσήνης, κάτοικος Καλαμάτας, ετών 22.

53. Μαζαράκης Στάθης Β., αγρότης από του Δάρα Πυλίας, ετών 
33.

54. Μαχαίρας Δημήτριος Κ., ζαχαροπλάστης από το Γεωργίτσι, κάτοικος Καλαμάτας, ετών 30.

55. Μέλος Κώστας Μιχ., εργάτης από τη Μεσσήνη, ετών 16. 

56. Πατριαρχέας Δημήτριος Ι., υποκελευστής Λ.Σ. από την Καλαμάτα, ετών 27. 

57. Παπούλιας Αναστάσιος Π., εργάτης από την Καλαμάτα, ετών 23. 

58. Παρασκευάς ή Παρασκευόπουλος Περικλής Π., καραγωγέας από τη Θουρία, ετών 54. 

59. Πέτρου Σοφία Πέτρ., καθηγήτρια Γαλλικής από τη Θεσσαλονίκη, κάτοικος Καλαμάτας, ετών 30. 

60. Πολίτης Χρήστος Γ., αγρότης από το Νερόμυλο Πυλίας, ετών 23. 

61. Σαρδελάς Κούλης Κ., καπνεργάτης από την Καλαμάτα, ετών 20. 

62. Σπάλας Ιωάννης Παν., βοηθός σοφέρ από τη Νέα Κορώνη, κάτοικος Καλαμάτας, ετών 25. 

63. Σπυρόπουλος Ιωάννης Αναστ., αγρότης από τη Ζάχα Ολυμπίας, κάτοικος Καρποφόρας Πυλίας, ετών 52. 

64. Σταθόπουλος Δημήτριος Γ., αγρότης από το Αριοχώρι Καλαμάτας, ετών 40. 

65. Ταμπακόπουλος Ηλίας Νικ., ηλεκτρολόγος από την Κορώνη, κάτοικος Καλαμάτας, ετών 27. 

66. Τσιμόγιαννης Παναγιώτης Νικ., εργάτης από την Καλαμάτα, ετών 25. 

66. Χανδρινός Κώστας Νικ., φοιτητής από την Καλαμάτα.

67. Γιώργος Στρατηγόπουλος από την Πελεκανάδα

68. Δημήτριος Ι. Πατριαρχέας υπαξιωματικός του Λιμενικού 27 ετών

69. Άγνωστος

70. Άγνωστος

Εκτελεσθέντες στον Μελιγαλά:

71. Ξιάρχου Ασπασία από το Ζέζα (ΕΠΟΝίτισσα 18 ετών)

72. Δημητρακόπουλος Θανάσης από το Ζέζα

73. Χρήστος Καμαρινόπουλος από τη Μερόπη

74. Άγνωστος

75. Άγνωστος

76. Άγνωστος

77. Άγνωστος

78. Άγνωστος

79. Άγνωστος

80. Άγνωστος


Δυστυχώς δεν κατέστη ακόμα δυνατό να εντοπιστούν τα ονόματα και ο τόπος εκτέλεσης των τελευταίων 20 από τους 100. Σας παρακαλώ αν έχετε πληροφορίες σχετικά, επικοινωνήστε μαζί μου.





Ονόματα μή διασταυρωμένα από το βιβλίο του Καράμπελα


Βασιλόπουλος Γεώργιος Σπ., κτηματίας από την Χρυσοκελλαριά, ετών 56.

Βέργης Γεώργιος Παν., αγρότης από τις Πετριάδες Πυλίας, ετών 26

Θεοδωρόπουλος Παναγιώτης Θ., αγρότης από το Χωματερό Πυλίας, ετών 40

Πιλαντέρης Γεώργιος Ανδρ., αγρότης από το Χωματερό Πυλίας, κάτοικος Χαρακοπιού, ετών 21.

Πιλαντέρης Νίκος Ανδρ., αγρότης από το Χωματερό Πυλίας, κάτοικος Χαρακοπιού, ετών 23.

25 ερωτήσεις Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας που κάθε Έλληνας πρέπει να μπορεί να απαντήσει.

Αγαπητοί φίλοι καλημέρα,

ήδη αρκετές εβδομάδες κλεισμένοι στα σπίτια μας, πολλοί Έλληνες αποφάσισαν να το ρίξουν στο διάβασμα και τη μελέτη. Επειδή κατά τη γνώμη μου ο μέσος Έλληνας δυστυχώς στερείται πολύ βασικών γνώσεων ιστορίας αποφάσισα να φτιάξω μια λίστα με 25 ερωτήσεις ιστορικού περιεχομένου, τις απαντήσεις των οποίων πρέπει όλοι ανεξαιρέτως να γνωρίζουμε.
Οι ερωτήσεις είναι τοποθετημένες με χρονολογική σειρά και διατυπωμένες όσο πιο λιτά γίνεται. Ο στόχος είναι με μια πρόχειρη ματιά να μπορεί κανείς να βρει πιθανά κενά στις ιστορικές του γνώσεις και να εστιάσει την μελέτη και την αναζήτησή του σε αυτά.

Τα γεγονότα στα οποία αναφέρονται οι ερωτήσεις έλαβαν χώρα από το 1897 ως το 1974, μια περίοδο όχι τόσο μακρινή. Οι γονείς, οι παππούδες και προπαππούδες μας τα έζησαν και οι μνήμες τους είναι ζωντανές ακόμη και σήμερα. Τί ξέρουμε όμως εμείς για αυτά; Ελπίζω να σας φανούν ενδιαφέρουσες οι ερωτήσεις και αν πιστεύετε ότι πρέπει να προσθέσω ή να αλλάξω κάτι σε αυτές παρακαλώ σχολιάστε ή στείλτε μου ένα μήνυμα.

25 ερωτήσεις Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας:

1.Ποιά ήταν η αιτία του πολέμου του 1897, ποιός ηγήθηκε της Ελλάδας, πόσο διήρκεσε και ποιό το αποτέλεσμά του;

2. Τί ήταν και πότε έγινε ο Μακεδονικός αγώνας; Εναντίον ποιών πολέμησαν οι μακεδονομάχοι και ποιό ήταν τελικά το αποτέλεσμα; Ποιός ο ρόλος του Παύλου Μελά;

3. Τί ήταν το κίνημα στο Γουδί, ποιοί οι πρωταγωνιστές του, πού οδήγησε;

4. Πότε έγινε ο Α’ Βαλκανικός πόλεμος; Ποιές χώρες συμμετείχαν; Τί κατάφερε ο Ελληνικός Στρατός και ποιές ήταν οι σημαντικότερες μάχες και ναυμαχίες; Πώς έληξε;

5. Πότε έγινε ο Β’ Βαλκανικός πόλεμος; Ποιές οι σημαντικότερες μάχες; Πώς έληξε;

6. Πότε και γιατί ιδρύθηκε το Αλβανικό κράτος; Τί ήταν η «Αυτόνομη Βόρειος Ήπειρος» και πως επιδικάστηκε τελικά στην Αλβανία η Βόρειος Ήπειρος;

7. Τί ήταν ο εθνικός διχασμός και η κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης; Τί ήταν τα Νοεμβριανά και πώς έληξε αυτή η σύγκρουση;

8. Ποιά η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο; Μαζί με ποιές και εναντίων ποιών χωρών αγωνίστηκε; Ποιές ήταν οι σημαντικότερες μάχες που συμμετείχε ο Ελληνικός Στρατός και ποιό το αποτέλεσμα;

9. Πόσο διήρκεσε η μικρασιατική εκστρατεία, τί έλεγε η συνθήκη των Σεβρών, πώς και γιατί οδηγηθήκαμε στη μικρασιατική καταστροφή; Ποιοί ηγήθηκαν και ποιές οι σημαντικότερες μάχες;

10. Ποιός ανέλαβε την διοίκηση της χώρας μετά την καταστροφή; Τί ήταν η δίκη των 6 και ποιά τα κύρια σημεία της συνθήκης της Λωζάνης;

11. Πώς οδηγηθήκαμε στην Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία; Ποιός ήταν ο πρώτος πρόεδρος; Τί ήταν το πραξικόπημα του Θεόδωρου Πάγκαλου; Τί ήταν το κίνημα του 1935; Πότε και γιατί αποκαθίσταται η βασιλεία;

12. Τί ήταν το κίνημα της 4ης Αυγούστου; Πόσα χρόνια διήρκεσε; Ποιά ήταν η ιδεολογία του; Πώς οδηγήθηκε η Ελλάδα στην είσοδο στον Β΄Παγκόσμιο; Γιατί πο

13. Ποιές οι σημαντικότερες μάχες εναντίον των Ιταλών και ποιά τα επιτεύγματα του Ελληνικού Στρατού; Ποιοί ηγούνται της πολεμικής προσπάθειας απ’τις δύο πλευρές και πως εξελίσσεται ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος ως την εισβολή των Γερμανών;

14. Πότε εισέβαλλαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα; Ποιές οι σημαντικότερες μάχες και πότε ολοκληρώθηκε η κατάληψη της Ελλάδας; Ποιές ήταν οι ζώνες κατοχής;

15. Ποιές ήταν οι πρώτες θηριωδίες των Γερμανών στην Ελλάδα; Τί οδήγησε στην Πείνα του χειμώνα ‘41-‘42 και ποιές οι επιπτώσεις της;

16. Ποιές ήταν οι σημαντικότερες αντιστασιακές οργανώσεις, ποιοί τις διοικούσαν, πόσο κόσμο συγκέντρωσαν στις τάξεις τους, τί στόχους είχαν και τί κατάφεραν; Τί ήταν τα τάγματα ασφαλείας; Πώς απελευθερώθηκε τελικά η Ελλάδα;

17. Τί ήταν τα Δεκεμβριανά, πώς ξεκίνησαν, ποιοί πολέμησαν και ποιό το αποτέλεσμά τους;

18. Πότε ξεκίνησε και πόσο διήρκεσε ο εμφύλιος πόλεμος; Ποιός ο ρόλος του Αλέξανδρου Παπάγου και ποιός του Νίκου Ζαχαριάδη;

19. Τί ήταν η Μακρόνησος και η Γυάρος, πόσοι άνθρωποι πέρασαν από εκεί και για ποιό λόγο;

20. Τί ήταν ο πόλεμος της Κορέας; Ποιά η ελληνική συμμετοχή; Πότε ιδρύθηκε και τί ήταν το ΝΑΤΟ;

21. Τί ήταν το Πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης;

22. Πότε έγινε πρωθυπουργός ο Κωνσταντίνος Καραμανλής; Ποιά ήταν τα σημαντικότερα κόμματα ης περιόδου μετά τον εμφύλιο και ως την δικτατορία του ’67; Τί ήταν ο «αντικομμουνιστικός αγών»; Ποιά τα αποτελέσματα των εκλογών του ’61; Ποιά τα αποτελέσματα των εκλογών του ’63; Τί ήταν η αποστασία και πώς φτάσαμε τελικά στο πραξικόπημα του ‘67;

23. Τί ήταν η εξέγερση του πολυτεχνείου και ποιό το αποτέλεσμά της; Τί ήταν το πραξικόπημα Ιωαννίδη;

24. Τί ήταν και πότε έγινε το πραξικόπημα του Νίκου Σαμψών; Πού οδήγησε;

25. Πότε αποκταστάθηκε η δημοκρατία στην Ελλάδα και τί διαδραματίστηκε κατά τη δεύτερη φάση του Αττίλα;

Prisoner of the Kormoran : το ασύλληπτο ταξίδι του Syd Jones

Έχουν περάσει αρκετοί μήνες απ'όταν διάβασα αυτό το πραγματικά ξεχωριστό βιβλίο με τις εμπειρίες του 3ου μάγειρα Syd Jones. Aπό την ώρα που το ναζιστικό πειρατικό Kormoran βύθισε το φορτηγό πλοίο στο οποίο εργαζόταν και τον πήρε αιχμάλωτο πολέμου, ως την λύτρωση της απελευθέρωσής του δυο χρόνια μετά, η ιστορία του ξεπερνά κάθε μυθοπλασία. Αλλεπάλληλα ναυάγια, αλλεπάλληλες κακουχίες, μια ΠΟΛΥ γερή δόση τύχης που του χαμογελάει ξανά και ξανά μέσα στις πιο μαύρες συνθήκες και τα τεράστια ψυχικά απθέματα ενός ναυτικού που δεν το βάζει ποτέ κάτω συνθέτουν αυτό το χρονικό.
Το βιβλίο εκδόθηκε το 43 κι έκανε άλλες δύο εκδόσεις ως το 1945 οπότε και εξαντλήθηκε για να μην επανεκδοθεί ποτέ πια. Στα ελληνικά δυστυχώς δεν μεταφράστηκε ποτέ.
Πρόκειται για ένα συναρπαστικό βιβλίο, αξίζει να το αναζητήσετε και να το διαβάσετε.

ΥΓ. Στην προτελευταία σελίδα κάνει μια τόσο εύστοχη προφητεία/κρίση που αξίζει να την διαβάσετε, την έχω ανεβάσει σε φωτογραφία.